در هر خودرو، تمامی قطعات به کار رفته، قطعات مهمی به شمار می‌روند. اما در این بین برخی قطعات نسبت به سایر قطعات، از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. مانند قطعات مربوط به سیستم ترمز خودرو که باید طبق یک روتین همیشگی بررسی شوند. واشر سرسیلندر نیز یکی از قطعات مهم در خودرو است که از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بسیاری از افراد با میزان طول عمر واشر سرسیلندر آشنا نیستند و نمی‌دانند چه زمانی باید برای تعویض این قطعه اقدام کنند. در ادامه این مطلب از فروشگاه نیکا یدک به روش‌های تشخیص اینکه چه زمانی باید واشر سر سیلندر را تعویض نماییم ؟ اشاره می‌کنیم.
عوامل موثر بر تعیین عمر واشر سرسیلندر
قبل از هر چیز ابتدا لازم است بدانید؛ تا به الان هیچ بازه زمانی مشخصی برای تعویص واشر سرسیلندر تعیین نشده است. زیرا طول عمر این قطعه برای خودروهای مختلف، متفاوت است. به عنوان مثال واشر سرسیلندرهای خودروهایی که دارای موتورهای دیزلی هستند، نسبت به واشر سرسیلندرهای سایر موتورها، دارای طول عمر نسبتاً کوتاه‌تری هستند. به طور کلی عوامل مختلفی در تعیین طول عمر واشر سرسیلندر نقش دارند. برخی از این عوامل به شرح زیر است:
1. برند تولید کننده واشر سرسیلندر
برندهای مختلف تولید کننده لوازم یدکی، برای تولید واشر سرسیلندرهای خود، از مواد مختلفی استفاده می‌کنند. در این بین برخی برندها، از بهترین مواد اولیه برای تولید واشرسیلندر استفاده می‌کنند. در نظر داشته باشید که قیمت واشر سرسیلندرهای باکیفیت، نسبت به واشر سرسیلندرهای معمولی، بالاتر است. استفاده از یک واشر سرسیلندر باکیفیت می‌تواند در افزایش طول عمر این قطعه تاثیر بسیار زیادی داشته باشد.
2. فروشگاه لوازم یدکی
این مورد که بتوانید قطعه مورد نظر خود را به صورت اصل و باگارانتی تهیه کنید، بسیار حائز اهمیت است. بنابراین در انتخاب فروشگاه مدنظر خود دقت لازم را داشته باشید.
3.نوع موتور خودرو
میزان فشار، توان موتور و دمایی که درون هر نوع موتور وجود دارد، تاثیر بسیار زیادی بر طول عمر واشر سرسیلندر می‌گذارد.
4. نحوه به کارگیری خودرو توسط راننده
اجتناب از رانندگی‌های طولانی مدت (به ویژه در ماه‌های گرم سال) در افزایش طول عمر واشر سرسیلندر بسیار موثر است.
5. عملکرد صحیح سیستم خنک کننده
عملکرد صحیح سیستم خنک کننده در افزایش طول عمر واشر سرسیلندر، تاثیر بسزایی دارد. در صورتی که سیستم خنک کننده خودرو به درستی عمل کند، طول واشر سرسیلندر نیز افزایش خواهد یافت.
6.نصب صحیح واشر سرسیلندر بین سرسیلندر و سیلندر
قرارگیری واشر سرسیلندر در محل از قبل تعیین شده و صحیح آن، می‌تواند در افزایش طول عمر این قطعه تاثیر داشته باشد.با توجه به تمامی نکات ذکر شده همچنان ممکن است این سوال در ذهن شما باقی مانده باشد که زمان تعویض واشر سرسیلندر چه موقعی است؟ هر چند زمان مشخصی برای تعویض واشر سرسیلندر وجود ندارد، اما این امر که واشر سرسیلندر یک قطعه مصرفی بوده و نیاز به تعویض دارد، همچنان پابرجاست. بنابراین در بخش بعدی همین مطلب، به معرفی برخی از نشانه‌هایی می‌پردازیم که در صورت مشاهده آنها باید هر چه زودتر برای تعویض این قطعه از خودروی خود اقدام کنید.
نشانه های سوختن واشر سرسیلندر
در صورتی که واشر سرسیلندر خودروی شما سوخته باشد، با نشانه‌های مختلفی مواجه خواهید شد. با دیدن هر یک از این نشانه‌ها باید هر چه سریع‌تر نسبت به متوقف نمودن خودروی خود اقدام نمائید. در صورت سوختن واشر سر سیلندر، برای جلوگیری از آسیب دیدن سایر قسمت‌های موتور، باید در سریع‌ترین زمان ممکن خودروی خود را خاموش کنید. در بخش‌های بعدی همین مطلب به نکاتی که در صورت مواجه شدن با نشانه‌های سوختن واشر سرسیلندر، باید آنها را رعایت کنید، اشاره خواهیم کرد.
1. نشت مایعات خودرو در خارج از موتور
نشت مایعات خودرو در خارج از موتور، یکی از راحت‌ترین راه‌های تشخیص سوختن واشر سرسیلندر است. شما می‌توانید با چشم مسلح لکه‌های روغن و قطرات آب را بر روی بدنه موتو خودروی خود مشاهده کنید. به دلیل قابل مشاهده بودن این نقص، تشخیص آن راحت است. از طرفی دیگر شما با بررسی میزان روغن موتور و آب رادیاتور می‌توانید متوجه شوید که وضعیت شلنگ‌های انتقال مایع به چه شکل است. شما با مشاهده محل اتصال سیلندر به سرسیلندر می‌توانید بررسی کنید که آیا در این محل نشتی وجود دارد یا خیر.
2. نشت مایعات خودرو در درون موتور
تشخیص این نقص فنی در مقایسه با مورد قبلی (نشت مایعات در خارج از موتور) دشوارتر است. علت دشوار بودن تشخیص این نوع نقص فنی این است که شما نمی‌توانید به راحتی متوجه شوید که درون موتور خودروی شما چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است. بهترین کار برای تشخیص این نقص فنی، بررسی منظم وضعیت سلامت موتور است. البته یک سری از نشانه‌ها وجود دارد که با مشاهده آنها می‌توانید متوجه شوید وضعیت گردش مایعات درون خودروی شما با مشکل مواجه شده است. در بخش بعدی این مطلب به این نشانه‌ها اشاره خواهیم کرد.
3.عملکرد نامناسب سیلندر
ملموس‌ترین و پرتکرارترین نشانهای که رانندگان در صورت سوختن واشر سرسیلندر با آن مواجه می‌شوند، عملکرد نامناسب سیلندر است. این امر طبیعی است که وقتی بخش متصل کننده سیلندر به سرسیلندر دچار مشکل شود، عملکرد سیلندر نیز مختل می‌شود. وقتی سیلندر نتواند به راحتی فشاری که لازم است را ایجاد کند، عملکرد موتور نیز با مشکل مواجه خواهد شد.
4. هیدرولاک یا قفل هیدرو استاتیکی
اگر میزان آسیب وارد شده به واشر سرسیلندر زیاد باشد، مقدار زیادی از مایع خنک کننده وارد سیلندر خواهد شد. در صورت بروز این اتفاق با پدیده‌ای به نام قفل هیدرواستاتیکی یا هیدرولاک مواجه خواهید شد. لازم به ذکر است که صدمات ناشی از بروز این اتفاق در سیلندرهای موتور خودروی شما، دائمی خواهد بود.
5. مشاهده مایع قهوه ای رنگ در زیر درب موتور خودرو یا روی کاورهای سوپاپ
این مورد در اثر ورود مایع خنک کننده به مسیرهای انتقال روغن موتور به وجود می‌آید. اگر علاوه بر روغن موتور، مایع خنک کننده نیز به مسیرهای منتقل کننده روغن موتور راه پیدا کند، در قسمت‌های ذکر شده (زیر درب موتور خودرو یا روی کاورهای سوپاپ)، مایعی به رنگ قهوه‌ای روشن قرار خواهد گرفت. در داخل این مایع می‌توانید رسوبات و کثیفی‌ها را مشاهده کنید.
6. مشاهده مایع سفید رنگ در مخزن آب رادیاتور یا روی درب رادیاتور
دلیل بروز این نقص فنی، دقیقاً برعکس مورد قبلی (مشاهده مایع قهوه‌ای رنگ در زیر درب موتور خودرو یا روی کاورهای سوپاپ) است. یعنی در این حالت، روغن موتور وارد مسیرهای انتقال آب رادیاتور می‌شود. به عبارتی دیگر اگر به هر دلیلی روغن موتور به درون مسیرهای انتقال آب رادیاتور راه پیدا کند، شما می‌توانید در مخزن رادیاتور یا بر روی درب آن، مایعی سفید رنگ (شبیه به سس مایونز) را مشاهده کنید.
7. مشاهده حباب در داخل مایع خنک کننده
یکی از قطعی‌ترین نشانه‌هایی که می‌تواند شما را از سوختن واشر سر سیلندر مطمئن سازد، مشاهده حباب در داخل مایع خنک کننده است. این نقص فنی در صورت ورود گازهای خروجی سیلندر به درون سیستم خنک کننده رخ می‌دهد. اگر واشر سرسیلندر سوخته باشد، گازهایی که در اثر فعالیت سیلندرها تولید می‌شوند، ممکن است وارد سیستم خنک کننده شوند. در این صورت شاهد وجود حباب در مایع خنک کننده و همچنین افزایش دمای موتور خواهید بود.
8. خروج دود سفید از اگزوز
دلیل بروز این نقص فنی دقیقا برعکس نقص فنی قبلی (مشاهده حباب در داخل مایع خنک کننده) است. یعنی در این نوع نقص فنی، مایع خنک کننده وارد سیلندر می‌شود. این نقص فنی هنگام استارت زدن خودرو، بیشتر قابل مشاهده است. زیرا هنگامی که موتور خودرو را خاموش می‌کنید، مایع خنک کننده که تحت فشار در حال گردش است، به درون سیلندرهای موتور نشت پیدا می‌کند. البته خروج دود سفید از اگزوز می‌تواند دلایل دیگری نیز داشته باشد. در ضمن لازم به ذکر است که خروج دود سفید از اگزوز می‌تواند نشانهای از نیم سوز شدن واشر سرسیلندر نیز باشد.
به صورت کلی به دلیل اینکه سوختن واشر سرسیلندر نسبت به نیم سوز شدن آن، نشانه‌های ملموس‌تری را ایجاد می‌کند، تشخیص سوختن واشر سرسیلندر نسبت به تشخیص نیم سوز شدن آن آسان‌تر است. در بخش بعدی این مطلب به برخی از نشانه‌های نیم سوز شدن واشر سرسیلندر اشاره می‌کنیم.
نشانه های نیم سوز شدن واشر سرسیلندر
در برخی از موارد ممکن است واشر سرسیلندر هنوز به صورت کامل نسوخته باشد. برای اینکه متوجه شویم آیا واشر سرسیلندر خودرو نیم سوز شده است یا خیر، نشانه‌های مختلفی وجود دارد. در حقیقت زمانی که واشر سرسیلندر هنوز به طور کامل نسوخته است، بهترین زمان برای تعویض واشر سرسیلندر به شمار می‌رود. شما با آگاهی از نشانه‌های نیم سوز شدن واشر سرسیلندر می‌توانید پیش از سوختن این قطعه، نسبت به تعویض به موقع آن اقدام نمایید.
نیم سوز شدن واشر سرسیلندر به معنای از بین رفتن این قطعه به طور کامل نیست. قطعه نیم سوز ممکن است همچنان بتواند به طور ناقص به عملکرد خود ادامه دهد. اما عملکرد ناقص این قطعه می‌تواند خسارت‌های سنگینی را به دنبال داشته باشد. در حقیقت نشانهای نیم سوز شدن واشرسرسیلندر، زنگ خطری برای تعویض هر چه زودتر این قطعه است. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از این نشانه‌ها، بهتر است هر چه زودتر نسبت به تعویض واشر سرسیلندر خودروی خود اقدام کنید. برخی از نشانه‌های نیم سوز شدن واشر سرسیلندر به شرح زیر است.
1. گرم شدن موتور خودرو به صورت غیر طبیعی
اینکه موتور خودرو دارای حرارت باشد امری طبیعی است. اما اگر موتور خودروی شما به طور غیر طبیعی و غیر قابل کنترلی دچار افزایش حرارت شد، باید هر چه سریع‌تر نسبت به بررسی وضعیت موتور خودروی خود اقدام کنید. اختلال در سیستم خنک کننده نیز می‌تواند منجر به افزایش حرارت موتور شود. اما یکی از اصلی‌ترین دلایل گرم شدن موتور خودرو به حد غیر طبیعی، عملکرد نادرست واشر سرسیلندر است.
2. کاهش ملموس شتاب و قدرت موتور خودرو
اگر قطعه متصل کننده سرسیلندر و سیلندر (واشر سرسیلندر) به خوبی عمل نکند، شاهد کاهش شتاب و قدرت خودروی خود خواهید بود. این امر علاوه بر کاهش قدرت و شتاب خودرو، موجب هدر رفتن سوخت و حتی آسیب دیدن موتور می‌شود. دلیل این امر جدا شدن یا شل شدن اتصال سیلندر و سرسیلندر، به دلیل آسیب دیدن واشر سرسیلندر است.
3.مشاهده روغن درون مخزن رادیاتور خودرو
همان طور که واضح است، رادیاتور خودرو وظیفه گردش آب رادیاتور در موتور را برعهده دارد (به کمک قطعه‌ای به نام پمپ و سایر قسمت‌های رادیاتور). بنابراین مشاهده هرگونه مایع دیگری در مخزن رادیاتور، به معنای ترکیب ناخواسته مایعات مختلف خودرو است. همان طور که ذکر شد، واشر سرسیلندر، مسیرهای ورودی مایعات مختلف به درون موتور را از یکدیگر جدا نگه می‌دارد. بنابراین هرگونه آسیب به این قطعه می‌تواند منجر به ترکیب ناخواسته مایعات مختلف خودرو شود.
4. آب-روغن قاطی کردن
این اصطلاح را ممکن است زیاد شنیده باشید. این اصطلاح به معنای ترکیب ناخواسته آب رادیاتور و روغن موتور خودرو است. در ادامه نشانه قبلی (مشاهده روغن در مخزن رادیاتور) باید ذکر کرد که ترکیب ناخواسته روغن موتور و آب رادیاتور می‌تواند به دلیل آسیب دیدن واشر سرسیلندر باشد. مشاهده روغن درون مخزن رادیاتور خودرو، تنها یکی از نشانه‌های تشخیص بروز این نقص است. لازم است بدانید نشانه‌های دیگری نیز برای تشخیص بروز این نقص وجود دارد.
5. کاهش بیش از حد آب رادیاتور
اینکه مقدار آب رادیاتور با گذشت زمان کاهش پیدا کند امری طبیعی است. اما برای کاهش میزان آب رادیاتور موجود در مخزن رادیاتور، یک مقدار کلی تعیین شده است. به طور کلی، اینکه پس از گذشت یک ماه، مقدار آب رادیاتور به نصف مقدار اولیه کاهش پیدا کند، امری طبیعی محسوب می‌شود. اما اگر مقدار آب رادیاتور در مدت زمانی کوتاه‌تر از یک ماه به نصف مقدار خود برسد، نشان دهنده وجود یک نقص فنی در خودرو است.
آسیب دیدن واشر سرسیلندر یکی از دلایل اصلی کاهش غیر طبیعی مقدار آب رادیاتور است. اگر واشر سرسیلندر آسیب ببیند، مسیر انتقال آب رادیاتور به درون موتور نیز دچار نقص می‌شود. این نقص می‌تواند بروز پارگی در شلنگ‌های انتقال آب رادیاتور باشد. بدین ترتیب، آب رادیاتور از قسمت‌های سوراخ یا پاره شده شلنگ، هدر می‌رود.
6. مشاهده تورم در شلنگ‌های انتقال دهنده مایعات به درون موتور
شلنگ‌هایی که به موتور متصل هستند، باید در حالت عادی باشند تا بتوانند بهترین عملکرد را از خود نشان دهند. بروز هر گونه نقص در شلنگ‌های متصل به موتور، منجر به نقص عملکرد سیستم خنک کننده خودرو می‌شود. واشر سرسیلندر به علت مدیریت فاصله بین این شلنگ‌ها نقش اساسی در عملکرد آنها دارد. بنابراین در صورت بروز آسیب به واشر سرسیلندر، شلنگ‌های متصل به موتور نیز با نواقصی همچون متورم شدن مواجه خواهند شد.
7. خارج شدن دود سفید و آب از اگزوز خودرو
در این مورد، نکته واضح این است که باید گازهایی که در اثر فعالیت موتور و خودرو تولید شده‌اند، از اگزوز خودرو خارج شوند. دود اگزوز در اثر عوامل مختلف، می‌تواند رنگ‌های متفاوتی داشته باشد. رنگ طبیعی دود خروجی از اگزوز، به رنگ سفید نیست و این نکته جزء بدیهیات است. البته در ماه‌های سرد سال هنگامی که خودروی خود را روشن می‌کنید ممکن است ابتدا دود سفید از اگزوز خودروی شما خارج شود. این دود سفید در واقع بخار آب است (آبی که در درون سیلندرهای موتور نشت کرده است). به این پدیده آب سوزی می‌گویند که دلیل آن وجود اختلاف دما بین موتور و محیط است. پدیده آب سوزی موقتی بوده و گذشت مدت نسبتاً کوتاهی بر طرف می‌شود. اما اگر خروج دود سفید از اگزوز تداوم داشت، باید بدانید که یک مشکل جدی در خودروی شما رخ داده است. یکی از دلایل خروج دود سفید غیر طبیعی از اگزوز خودرو، آسیب دیدن واشر سرسیلندر است.
8.استارت دیرهنگام خودرو
شما با چرخاندن سوئیچ باید بتوانید به راحتی خودروی خود را روشن کنید. اگر در پروسه روشن کردن خودرو مشکلی پیش آمد، باید قسمت‌های مختلف خودروی شما مورد بررسی قرار بگیرد. یکی از مواردی که می‌تواند منجر به دیر روشن شدن خودروی شما شود، نیم سوز شدن واشر سرسیلندر است.
9. ورود کمپرس به درون رادیاتور
یکی از جدی‌ترین اتفاقاتی که در پی نیم سوز شدن یا سوختن واشر سرسیلندر رخ می‌دهد، همین مورد است. ورود کمپرس به داخل رادیاتور موجب افزایش ناگهانی دمای آب می‌شود. بدین ترتیب فن‌های رادیاتور برای جبران این افزایش دما، باید مرتباً در حال فعالیت باشند. این مسئله می‌تواند صدمات جدی به موتور و سیستم خنک کاری خودرو وارد کند.
در صورت مشاهده نشانه های سوختن واشر سرسیلندر چه اقداماتی باید انجام داد؟
اگر نشانه‌های مربوط به نیم سوز شدن واشر سرسیلندر را در خودروی خود مشاهده کردید، فرصت کافی برای مراجعه به یک تعمیرگاه و تعویض واشر سرسیلندر را خواهید داشت. اما در صورت مواجه شدن با نشانه‌های سوختن واشر سرسیلندر، باید در سریع‌ترین زمان ممکن، اقداماتی را به عمل بیاورید. اقداماتی که شما در صورت مواجه شدن با نشانه‌های سوختن واشر سرسیلندر باید انجام دهید، بدین ترتیب است.
- مرحله اول: قبل از هر چیز شما باید نسبت به توقف کامل خودروی خود اقدام کنید.
- مرحله دوم: پس از توقف کامل خودرو، شما باید خودروی خود را خاموش کنید.
- مرحله سوم: در این مرحله شما باید کاپوت خودروی خود را بالا ببرید.
- مرحله چهارم: در مرحله بعدی شما در بازه‌های زمانی 30 الی 40 ثانیه‌ای باید موتور خودروی خود را برای مدت سه الی چهار ثانیه روشن کرده و سپس مجدداً آن را خاموش کنید. شما باید این عمل را تا چند مرتبه تکرار کنید.
رعایت این نکات ساده در صورت مواجهه با نشانه‌های سوختن واشر سرسیلندر بسیار ضروری است. زیرا با انجام همین مراحل ساده می‌توانید از بروز آسیب‌های شدیدی مثل چسبیدن پیستون و رینگ جلوگیری کنید.
بررسی کلی
با بررسی کلی نشانه‌های سوختن یا نیم سوز شدن واشر سرسیلندر، به این نتیجه رسیدیم که زمان دقیقی برای تعویض واشر سرسیلندر وجود ندارد. بنابراین هیچ بازه زمانی و روتین ثابتی برای تعویض واشر سرسیلندر وجود ندارد. بهترین کار برای آگاهی از وضعیت واشر سرسیلندر، مراجعه به تعمیرگاه‌ها و بررسی وضعیت سلامت موتور و واشر سرسیلندر است.
در بخش نهایی این مطلب با عملکردهای لازم پس از مواجه شدن با نشانه‌های سوختن سرسیلندر آشنا شدیم. در نظر داشته باشید که در صورت مشاهده این نشانه‌ها، باید سریعاً تمامی مراحل ذکر شده را به ترتیب انجام دهید. توجه کنید که شما در صورت مشاهده نشانه‌های نیم سوز شدن سرسیلندر، با مراجعه به یک تعمیرگاه (برای بررسی وضعیت سلامت واشر سرسیلندر) می‌توانید از بروز خسارت‌های سنگین جلوگیری کنید.